Een week of drie geleden las ik ‘Het land van Beatrix’ van Hans Wansink. Mijn oog bleef hangen op een opmerkelijke passage. Hij schrijft dat er in Nederland sprake is van een ‘toeschouwersdemocratie’. En om het voor iedereen begrijpelijk te maken, gebruikt hij het voorbeeld van een zwembad: ‘In plaats van bewuste vergaring van informatie, houdt de burger toezicht op zijn omgeving. Zoals ouders hun kleine kinderen aan de rand van het zwembad in de gaten houden: ze lijken passief maar komen onmiddellijk in actie als dat nodig is’.

Toen ik dit stukje las, dacht ik: inderdaad; dit herken ik! Als wethouder kom ik nogal eens van deze inwoners tegen die ‘in actie komen’. En dan stel je jezelf de vraag: Wat is nu de juiste wijze om met hem of haar om te gaan?

Aanvankelijk merkte ik bij mezelf dat er een reële kans bestaat hen als bedreiging te zien. En dat zou vervolgens kunnen leiden tot gedachten als “Waar bemoeit ‘ie zich mee?”; “De beste stuurlui staan aan wal…”; “Die heeft ook werkelijk altijd wat te zeuren…” en ga zo maar door. Echter, hiermee doen we deze inwoners geen recht. Waarom niet? In de achterliggende weken heb ik zo vaak als maar mogelijk is contact gezocht met deze ‘rand-van-het-zwembad-inwoners’.

Klachten over bomen? Ik kom even bij u langs! Ontevreden over de afhandeling van een melding? Afspraak maken en leerpunten benoemen! Graafwerkzaamheden niet goed afgehandeld? Even een belletje en de kou is uit de lucht. Etc. etc.

Wat mij in verreweg de meeste gevallen opviel is dat er sprake is van betrokken inwoners met goede intenties. En bij deze intenties zit wat mij betreft de crux. Mensen met goede intenties komen niet in eerste instantie voor zichzelf, maar voor een beter Lisse, groener Lisse, veiliger Lisse, etc. Inwoners met goede intenties kunnen ook begrip tonen als je transparant bent ten aanzien van de redenen waarom je niet in alle gevallen aan de wensen kunt voldoen.

Natuurlijk weet ik ook wel dat het niet bij iedereen zo gaat. Natuurlijk voer ook ik wel eens een gesprek dat minder prettig verloopt. Natuurlijk zijn (helaas) niet alle intenties zuiver. Dat zal je altijd houden. De contacten met inwoners tot nu toe overziend kan ik echter niet anders dan concluderen dat de toeschouwersdemocratie kansen biedt. Want een beter, groener, veiliger Lisse…dat willen we toch allemaal?  

Daarom wat mij betreft: Ga zo door! Blijft u lekker zitten aan de rand van het zwembad en kom onmiddellijk in actie als dat nodig is! 

Evert Jan Nieuwenhuis